Travel

เที่ยวท้องถิ่นตามรอยอิฐเก่าเรื่องเล่าวัดป่าสัก ศิลปกรรมล้านนาในเมืองเชียงแสน

โดย

15/06/2019

1987

รอยอิฐเก่าเรื่องเล่า ‘ วัดป่าสัก

เที่ยวท้องถิ่นพาชม วัดป่าสัก ถือได้ว่าเป็นวัดเก่าแก่วัดหนึ่งของอาณาจักรล้านนา วัดนี้มีเรื่องราวปรากฏอยู่ในตำนานกล่าวถึง พญาแสนภู กษัตริย์องค์ที่สามแห่งราชวงศ์มังราย พระโอรสของพญาชัยสงคราม หรือมีศักดิ์เป็นหลานของพญามังรายมหาราช พระองค์ได้มาสร้างเมืองเชียงแสนเมื่อราวปี พ.ศ.1883 โดยประวัติของเมืองเชียงแสนก่อนที่พญาแสนภูจะเข้าปกครองนั้น มีเรื่องราวบันทึกอยู่ในพงศาวดารโยนกว่า เมืองเชียงแสนนี้แต่กาลก่อนเป็นที่ตั้งของแคว้นโยนกนาคพันธุ์ ครั้นต่อมาไม่นานแคว้นโยนกนาคพันธุ์ก็ถึงกาลล่มสลาย พญาลาวจักราชได้มาสถาปนาเมืองขึ้นใหม่ในบริเวณทางทิศตะวันออกริมฝั่งแม่น้ำโขงนามว่า “หิรัญนครเงินยาง”

จากเรื่องราวที่กล่าวมาอาณาจักรล้านนาในยุครุ่งเรืองมีหิรัญนครเงินยางเป็นศูนย์กลางแห่งอาณาจักร เห็นได้จากซากของโบราณสถานในบริเวณอำเภอเชียงแสน บ่งบอกถึงร่องรอยแห่งศิลปวัฒนธรรมเมื่อครั้งอดีตที่เคยรุ่งโรจน์ได้อย่างชัดเจน โดยเฉพาะ วัดป่าสัก ซึ่งตั้งอยู่นอกกำแพงเมือง ที่พญาแสนภูเป็นผู้สร้างขึ้นนั้น เจดีย์ทรงปราสาทแบบล้านนา ยังคงอยู่ในสภาพที่นักโบราณคดี และนักประวัติศาสตร์ ต่างเห็นพ้องต้องกันว่า มีสภาพที่สมบูรณ์ และสวยงาม จนไม่มีสถาปัตยกรรมที่ไหนในแผ่นดินล้านนาจะงดงามเท่า

ถึงแม้เมืองเชียงแสนจะเป็น “นครซ้อนนคร” มาหลายยุคหลายสมัย แต่เจดีย์ทรงปราสาทวัดป่าสักแห่งนี้ ถือเป็นซากวัฒนธรรมที่บ่งบอกให้รู้สึกถึงความภาคภูมิใจที่บรรพบุรุษได้ส่งต่อถึงลูกหลานเราชาวล้านนา

ซึ่งพระพุทธโฆษาจารย์นำมาถวายและโปรดฯ ให้ปลูกต้นสักล้อมรอบวัด จำนวน 300 ต้น จึงได้ชื่อว่าวัดป่าสัก ทรงตั้งให้พุทธโฆษาจารย์ เป็นสังฆราช สถิต ณ พระอารามนี้ โบราณสถานที่สำคัญที่สุด คือ พระประธานทรงมณฑปยอดระฆัง ฐานกว้าง 8 เมตร สูง 12.5 เมตร ตกแต่งลวดลายปูนปั้นวิจิตรพิศดาร ฝีมือช่างชั้นครู เป็นที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุกระดูกตาตุ่มข้างขวาจากเมืองปาฏลีบุตร

ต่อมาเป็นเรื่องราวของพงศาวดารที่ได้กล่าวถึงเมืองหิรัญนครเงินยางว่า ในแผ่นดินของสมเด็จอมรินทราธิราช ทรงมีเทวโองการให้ลาวจกเทวบุตรได้พาบริวารหนึ่งพันมาจุติยังเทวโลก ถือเอาจองเขาเกตุบรรพต (ดอยตุงปัจจุบัน) ลงมาสถิตเหนือแท่นเงินใต้ร่มไม้ทันหมาก(ต้นพุทรา) ใกล้ฝั่งแม่น้ำละว้านัทรี (แม่น้ำสาย) สร้างพระนครที่นั้นให้ชื่อว่า “หิรัญนครเงินยาง”

วัดป่าสัก อยู่ห่างจากอำเภอเชียงแสนไปทางทิศตะวันตกประมาณ 1 กิโลเมตร ในเขตตำบลเวียง อ.เชียงแสน จ.เชียงราย พระเจ้าแสนภู โปรดฯ ให้สร้างขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ. 1930 เป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ